امروزه در عصر حاضر، ارتباطات اگرچه نگوییم اولین عنصر و اساسی ترین اصل مورد نیاز بشر است، اما به جرات می توان گفت یکی از بنیادی ترین دانش ها و مهمترین عوامل پیشرفت انسان امروزی و شالوده و اساس دیگر علوم قرن حاضر است.
امروز عصر اطلاع رسانی است و رابطه ای معنادار میان قدرت اطلاع رسانی حکومت ها با جایگاه آنها در جهان وجود دارد. درواقع امروز نمی توان کشور قدرتمندی را دید که از نظر ارتباطات ضعیف باشد. حکومت در چنین جهانی بدون بهره مندی از روابط عمومی ممکن نیست و هر حکومتی باید در کنار برنامه های خود، نگاهی نیز به روابط عمومی داشته باشد و درواقع امروز اگر جنگی باشد، در درجه اول جنگ ارتباطات است.
● تعاریف، نظریه ها و تاریخچه روابط عمومی :
۱) تعریف مفهومی روابط عمومی Public Relatioons conceptual definition
۲) تعریف کاربردی روابط عمومی Public Relations working definition
لازم به یادآوری آست که این تعاریف در پانزدهمین کنگره جهانی روابط عمومی که در سال ۲۰۰۰ در شیکاگو با حضور برجسته ترین کارشناسان، پژوهشگران و مدیران روابط عمومی از پنج قاره جهان برگزار گردید مورد تأیید قرار گرفت. چارچوب اولیه این تعریف توسط پروفسور گرانیگ (Grunig) که شناخته ترین نظریه پرداز روابط عمومی در جهان کنونی است و کتابهای متعددی دراین رشته تألیف نموده و سالها ریاست (بنیاد پژوهش و آموزش روابط عمومی) در ایالت متحده را به عهده داشته، ارائه گردیده است.
● تعریف مفهومی روابط عمومی :
درسال ۱۹۸۷، انجمن روابط عمومی (IPR) تعریفی از روابط عمومی ارایه کرد که هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. در این تعریف، روابط عمومی عبارت از تلاش برنامه ریزی شده و مداومی است که به منظور ایجاد و حفظ حسن نیت و شناخت بین سازمان و مخاطبان آن صورت می گیرد. کلمات”برنامه ریزی شده” و “مداوم” نشان می دهند که حسن نیت و شناخت، به آسانی یا به خودی خود به وجود نمی آیند و در واقع باید”ایجاد” و “حفظ ” شوند و نیز مشخص می کنند که فعالیت های روابط عمومی ، برنامه ریزی شده است و نیز هدف روابط عمومی ، به وجود آوردن حسن نیت و شناخت است و کسب شهرت یا تایید نیست. در آخرین تعریفی که IPR ارایه کرد، روابط عمومی را عبارت از روشی تلقی کرد که سازمان ها برای حفظ اعتبار؛ محصولات؛ خدمات یا کارکنان خود با هدف دستیابی به شناخت و حمایت در پیش می گیرند. ظاهرا این تعریف از تعریف های دیگر کامل تر است، زیرا کوتاه بوده و وظیفه روابط عمومی سازمان را( آنچنان که بسیاری تصور می کنند) کسب شهرت نمی داند و به شناخت اهمیت می دهد. برای روابط عمومی واژه ها و مصداق ها و تعابیر دیگری نیز به کار برده اند که برای جلوگیری از اتلاف وقت مختصری از آنها بیان می شود :روابط عمومی مغر متفکر و موتور محرکه و شریان حیاتی و دایمی دستگاه است .
روابط عمومی هنر و علم اجتماعی است که درون و برون دستگاه را به هم پیوند می دهد.روابط عمومی هدف و چگونگی کلید برنامه ها را ترسیم می کند .روابط عمومی مشاور امین مدیر و کلیه کارکنان دستگاه است. پس لازم است که مدیر و کارکنان صد در صد به وی اعتماد دشته باشند.روابط عمومی آیینه زیبایی هاست . یک اطاق شیشه ای است که از هر طرف آن همه چیز زیبا دیده می شود.روابط عمومی چشم و چراغ یک دستگاه است. روابط عمومی است که باید همه چیز را ببیند و همه چیز را نیز زیبا بنمایاند .روابط عمومی حافظ منافع دستگاه مربوطه و مردمی است که با آن سر و کار دارند.
● تعریف کاربردی روابط عمومی :
مدیریت ارتباطات یک سازمان با مخاطبان آن بخش از مسئولیتها و وظایف ارتباطی، مدیریت سازمان که از طریق آن مدیران می کوشند برای دستیابی به اهداف سازمانی با محیط خود سازگار و هم صدا شده یا در صورت نیاز در محیط تغییرات مطلوب ایجاد نموده و شرایط محیط را، به شرط مساعد بودن استمرار بخشند.روابط عمومی عبارت است از تلاش ها و اقداماتی آگاهانه، برنامه ریزی شده و سنجیده ، جهت استقرار و کسب تفاهم متقابل، بین یک سازمان و گروه ههای مودنظر آن. روابط عمومی عبارتست از تلاش های آگاهانه و قانونی به منظور تفاهم و استقرار اعتماد و شناخت متقابل یاعموم که براساس تحقیق علمی و عملی صحیح ومستمر میسراست.روابط عمومی عبارت است از تلاشهای مستمر و منطبق با روش های علمی و عملی که مدیریت سازمان های بخش خصوص و دولتی به منظور ایجاد تفاهم و پیدایش حس علاقمندی و تحصیل پشتیبانی گروه هایی که سازمان با آنها سرو کار دارد یا فکر می کند در آینده سرو کار خواهد داشت به عمل می آورد.روابط عمومی در هر سازمان چشم بینا، گوش شنوا ، زبان گویای آن سازمان ، سیستم و پل ارتباطی بین مردم و مسئولین به حساب می آید و سازمان را از نظریات انتقادات و خواست های مخاطبان آگاه می سازد تا مدیریت سازمان را در اتخاذ تصمیم مناسب برای برآوردن نیازهای مخاطبان یاری رساند و در حقیقت باید مغز تجزیه و تحلیل گر افکار عمومی باشد و بتواند از داده ها پیشنهادهای سازنده و همسو با افکار عمومی ارائه نماید. بی شک بی اعتنایی به روابط عمومی عواقب سوء و زیان باری را برای هر تشکیلات به همراه خواهد داشت .روابط عمومی علاوه بر انتقال و انعکاس اخبار باید از حالت انفعالی به دور باشد و با فعالیت اثربخش خویش زمینه های مختلف فرهنگی و اجتماعی و سیاسی را ارتقاء داده و با پویایی و تحرک خاصی تحلیلگر مسائل مختلف باشد .
● وظایف اصلی روابط عمومی :
وظایف روابط عمومی را اکنون به سه دسته اصلی طبقه بندی می کنند.
۱) اطلاع رسانی
۲) تبلیغ و ترغیب
۳) مشارکت جویی، همگرایی و بهینه سازی امور
علمای ارتباطات ،البته دو وظیفه فرعی نیز برای روابط عمومی بر شمرده اند که عبارتند از تشریفات و تبلیغات که این دو ابزار کار روابط عمومی هستند نه وظیفه و هدف و ماهیت آن .
تشریفات عبارتند از : تحویل، تکریم، استقبال، همراهی، اسکان و پذیرایی یک شخصیت یا مهمان دستگاه.
تبلیغات عبارت است از : اطلاع رسانی یک سویه درباره یک موضوع یا هدف خاص و سه نوع است :
۱) تعلیمی ، مثل : تبلیغ ایمنی برق و گاز در تلویزیون .
۲) مانوری یا اغوا کننده : که می خواهیم آنچه ما می گوییم ، مخاطب بیندیشید.
۳) رخ به رخ یعنی آنچه انجام می دهیم . دیگران ببینند . مثل : آذین بندی و مراسم ، تاکید این نکته ضروری است که تبلیغات ابزار روابط عمومی است نه ماهیت و هدف اصلی آن .
● تاریخچه روابط عمومی در جهان و ایران :
از سال ۱۹۰۰ میلادی که اداره تبلیغات بوستون آمریکا به عنوان اولین شرکت روابط عمومی درخان تأسیس گردید تا به امروز صدها و هزاران انجمن ، دفتر روابط عمومی درجان بویژه در کشورهای صنعتی و غربی تأسیس شده است و هر روز با گذشت زمان این علم و هنر حالت تخصصی تری در حوزه های مختلف به خود گرفته و به فعالیت و اثر بخش خویش مشغول است در کشور ما ایران نیز روابط عمومی با بیش از نیم قرن فعالیت در سالهای اخیر با برگزاری چندین کنفرانس بین المللی معتبر ایجاد موسسات علمی و تحقیقاتی ، چاپ و انتشار و دهها و صدها فعالیت دیگر جایگاه نسبتاً مناسبی درجامعه پیدا کرده است . اصطلاح”روابط عمومی“ برای نخستین بار در ایالات متحده آمریکا و در نوشته های اداره اتحادیه راه آهن ایالات متحده بکار برده شد و در دهه اول قرن بیستم نخستین دفاتر روابط عمومی در مؤسسه های این کشور ایجاد گردید.در سال ۱۹۰۶ اولین شرکت خصوصی که تنها خدمات روابط عمومی را به مشتریـان خود ارایه میکرد، بوجودآمد. نخستین شرکت روابطعمومی توســط ”ایویلی“ فارغ التحصیل دانشگاه پرنیسون و خبرنگار اقتصادی در شهر نیویورک تأسیس شد. پس از این شرکت مؤسسه های دیگر نیز به تأسیس دفاتر روابط عمومی اقدام کردند و روابط عمومی به عنوان یک حرفه به وجود آمد و شناخته شد .
● روابط عمومی در ایران :
در سال ۱۳۲۲ شمسی با تصویب هیأت وزیران ، اداره یی به نام « اداره کل انتشارات و تبلیغات » تشکیل شد که وظیفه اصلی آن بیشتر در جهت انتشارات وتبلیغات درآن زمان بود.
روابط عمومی در ایران هم اکنون نزدیک قدمت۶۰ ساله دارد. اولین روابط عمومی در سال ۱۳۲۷ شمسی از طرف شرکت نفت در ایران به وجود آمد .بدین ترتیب شرکت ملی نفت ایران به وجود آورنده اولین تشکیلات روابط عمومی درایران است . تا این که به موجب لایحه قانونی مصوب هشتم فروردین ماه ۱۳۴۳ شمسی ، وزارت اطلاعات تشیل شد و بعد از تأسیس وزارت اطلاعات در اواخر دهه چهل این وزارتخانه به مسأله روابط عمومی اهمیتی جدی داد و برای شروع ، سازمان روابط عمومی صنعت نفت با تشکیلاتی دولتی ، پس از مدتی تغییراتی کلی در روابط عمومی دولتی در وزارت اطلاعات انجام شد.در سال ۱۳۴۸ شمسی به پیشنهاد وزارت اطلاعات وجهانگردی و تصویب هیأت وزیران ، نام دفتر های اطلاعات وانتشارات درکلیه وزارتخانه ها وسازمان های دولتی و وابسته به دولت به اداره « اطلاعات و روابط- عمومی » تغییر نام یافت.اداره های روابط عمومی وزارتخانه ها و مؤسسه های دولتی در عین این که فعالیت مستقل داشتند ولی از نظر سیاسی عموم فعالیت های خود را با یک اداره کل در وزارت اطلاعات و جهانگردی به نام شورای اطلاعات و انتشارات روابط عمومی هماهنگ می ساختند و رییس یا مدیران کل روابط عمومی وزارتخانه ها و مؤسسه های دولتی با تأیید وزارت اطلاعات به این سمت برگزیده می شدند.در سال ۱۳۶۳ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سیمناری را با شرکت روابط عمومی ها در تهران برگزار کرد که در واقع زیربنای حرکت روابط عمومی را برای تجدید حیات آن پی ریزی کرد .در حال حاضر رشته روابط عمومی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاههای علمی ـ کاربردی تدریس می شود و ادارات کل روابط عمومی وزارتخانه ها و مؤسسات در مراکز استان نیز اقدام به تشکیل دوره های آموزشی روابط عمومی برای کارمندان خود کرده اند. ازسال ۱۳۶۸ نیز سازمان اموراداری و استخدامی کشور آییننامه کاری دفاتر روابط عمومی را تصویب کرده است.
● جایگاه و وظایف روابط عمومی در کشور ما:
با توجه به وضعیت موجود زیرساخت های فناوری اطلاعات در ایران وکیفیت کارکرد روابط عمومی ها از نظر فعالیت های الکترونیک و اینترنتی، می توان گفت در میان همه اشکال روابط عمومی مدرن، ما فعلا در حد فاصل روابط عمومی الکترونیک و روابط عمومی دیجیتال قرار داریم.با توجه به اینک از پیدایش روابط عمومی در ایران بیش از نیم قرن می گذرد هنوز روابط عمومی با مسایل مختلفی مواجه است . متاسفانه بررسی تاریخی این دانش در ایران نشان می دهد که به رغم وجود اندیشه ها و ایده های اصلاح طلبانه برای توسعه آن ، هیچ گونه اقدام عملی بنیادی در این زمینه صورت نگرفته است به همین دلیل است که امروزه روابط عمومی ها بیشتر وقت خود را صرف برطرف ساختن مشکلات خود می کنند . ورود به این مشکلات ، توان و شرایط ایفای وظایف و رسالت راستین را از روابط عمومی گرفته است . در جامعه ایران نگرش به روابط عمومی صرفاً تبلیغاتی است که این امر تحریف افکار و دورشدن روابط عمومی از رسالت اصلی خود شده است . در حال حاضر این نهاد مؤثر در ایران با نوعی مظلومیت رسانه ای و فرهنگی مواجه است . امروزه به نظر می رسد که معیارهای قالب در جامعه ما بی توجهی به ارزش های نهفته در کار روابط عمومی هاست به طوری که این امر باعث شده که در بسیاری از سازمان ها بخش روابط عمومی مبدل به بخش تبلیغات سازمان شود و کمتر به مفاهیم و ارتباطات دو سویه بپردازد .صاحب نظران معتقدند اگر نقش روابط عمومی در ایجاد یا تقویت فرهنگ توسعه، در بومی کردن سرمشق های توسعه، کشف و معرفی ظرفیت های جامعه، باز آفرینی فرهنگی، حفظ تعلق و پیوستگی بدانیم روابط عمومی باید بتواند از هر نوع گسستگی و ناپیوستگی جلوگیری کند و یا حداقل کاهش دهنده فاصله و شکاف میان جامعه و دستگاههای اجرایی باشد.
● انواع روابط عمومی درسازما نها :
روابط عمومی های موجود سازمان ها را از نظر کیفیت کار یعنی یاری به مدیریت سازمان در تحقق اهداف سازمانی، اعتقاد به شفافیت امور و پاسخگویی، رعایت حقوق شهروندان، شناخت تکالیف و مسئولیتهای حکومتی، حق نظارت مردم بر کارها و حق مردم در نقد و ارزیابی برنامه ها و عملکردهای سازمان و داشتن راهبردها و برنامه های معین به سه دسته زیر تقسیم بندی می کنند.
۱) روابط عمومی توجیه گر
۲) روابط عمومی تبیین گر
۳) روابط عمومی تحلیل گر
روابط عمومی توجیه گر یک روابط عمومی سازمان محور و مدیر محوراست که به طور مستمر درتوجیه دیدگاههای مدیران سازمان و منافع سازمان خود می کوشد و با تحریف ، پنهان کاری، دروغ و گمراهی و بستن راههای نشر اطلاعات واقعی و عینی سازمان به خارج با حجم زیادی از اطلاع رسانی و تبلیغات فریب دهنده سعی در بَزَک کردن و مشاطه کردن اهداف برنامه ها و فعالیتهای سازمان می نمایند.
روابط عمومی تبیین گر در خوشبینانه ترین شکل خود یک روابط عمومی توصیف کننده و روایتگر است که به دنبال رویدادها و وقایع حرکت می کند و تنها به شرح و بیان و گزارش آنها می پردازد. این نوع روابط عمومی فاقد برنامه استراتژیک و برنامه های اجرایی است و به صورت منفعل، بدون ابتکار و خلاقیت با روزمرگی انجام تکلیف می کند.
روابط عمومی تحلیل گر یک روابط عمومی با برنامه است که پیشاپیش امور، رویدادها و روندها حرکت می کند و به سطح مشاور مدیریت ارتقاء می یابد و در تعیین سیاست ها و خط مشی های سازمان مشارکت می نماید. این روابط عمومی تقویت درک متقابل با مخاطبان را هدف خود قرار داده و با اعتماد به نفس و استدلال، منطق قوی ضمن صیانت از منافع سازمان، از منافع مردم، دولت و سازمان های دیگر هم پاسداری می کند.
روابط عمومی تحلیل گر خواست ها، نیازها و گرایشهای مخاطبان سازمان را تشخیص داده و به مدیران سازمان انتقال می دهد و با ارائه مشاوره های تخصصی به سیاستگذاران سازمان سهم قابل ملاحظه ای در تدوین سیاست ها و برنامه های اجرایی سازمان ایفاء می نماید.
نام های دیگر روابط عمومی : در بررسی روابط عمومی مؤسسات و سازمان ها به نامها و عناوین دیگری برمی خوریم که بخشی که وظائف روابط عمومی را به انجام می رساند تحت نام دیگری قرار دارد. پاره ای از این عناوین و اصطلاحات که به روابط عمومی می نهند عبارتند از:
۱) بخش ارتباطات
۲) اداره عمومی
۳) اطلاعات همگانی
● انواع روابط عمومی درعصر امروز:
▪ روابط عمومی الکترونیک
به نوعی از روابط عمومی اطلاق می شود که در آن از ابزارهای الکترونیک نظیر سیستم پاسخگویی الکترونیک، رادیو، Voice و نظایر آن برای انجام ماموریت های روابط عمومی استفاده می شود. قرار دادن متون انتشاراتی تولید شده در روابط عمومی با همان شکل و فرمت مثلا در قالب PDF نیز در چارچوب روابط عمومی الکترونیک قرار می گیرد.
▪ روابط عمومی دیجیتال
شاید بتوان گفت بعد از پروسه تبدیل روابط عمومی سنتی به روابط عمومی الکترونیک، انجام فعالیت ها در چارچوب روابط عمومی دیجیتال، دومین گام بنیادی در این راستا تلقی می شود. در روابط عمومی دیجیتال متون تولیدی و محتوای مورد نظر Contents از فرمت معمولی چاپی “printed” به فرمت صفر و یک تبدیل و به عبارت دیگر در این حالت، صفحات pdf تبدیل به صفحات HTML می شود. در روابط عمومی دیجیتال هنوز محتواها همان محتواهای روابط عمومی سنتی هستند با این تفاوت که قابلیت جستجو (Search) و کپی مطالب به صورت Text برای مخاطب وجود دارد.
▪ روابط عمومی آنلاین
با آنلاین شدن روابط عمومی، خدمات به صورت شبانه روزی در اختیار مخاطب و مشتری قرار می گیرد. برای رسانه های مبتنی بر web اعتبار قائل می شود، خبردهی و خبریابی مبتنی بر فضای وب مرسوم می شود، اخبار روابط عمومی علاوه بر رسانه های مکتوب printed Media و رسانه های صوتی و تصویری، برای رسانه های آنلاین و اینترنتی نیز ارسال می شود.
▪ روابط عمومی سایبر
منظور از روابط عمومی سایبر، فرآیندی است که در آن روابط عمومی به صورت کاملا آنلاین درآمده که ویژگی تعاملی و مشارکت پذیری آن بسیار برجسته و بارز است. مخاطب یا مشتری در روابط عمومی سایبر در جایگاه اول اهمیت ایستاده است و به جای توده های انبوه به تک تک افراد توجه کامل می شود. هیچ نامه ای بدون پاسخ نمی ماند و هیچ انتقادی از نظرها پنهان نمی شود، کارکنان روابط عمومی سایبر نه فقط در ساعات اداری، بلکه در تمام مدت شبانه روز و در تمام ایام هفته (بدون تعطیلی) و در تمام زمان ها و مکان ها به انجام فعالیت می پردازند.
▪ روابط عمومی اینترنتی
در روابط عمومی اینترنتی با مفهوم و چارچوب فوق، همه امور فوق العاده تخصصی و فنی است و استفاده حداکثری از تکنولوژی های نرم افزاری و اطلاعاتی صورت می گیرد.
روابط عمومی اینترنتی خود به دنبال ابداع شیوه ها و متدهای جدید برای رشد سازمان و ارتقای جایگاه آن در جهان است.
▪ روابط عمومی مجازی
روابط عمومی مجازی را می توان نوعی از روابط عمومی دانست که وجود خارجی ندارد، هرچند ممکن است سازمان اصلی متبوع آن در جهان واقعی وجود داشته باشد. این فرآیند اشاره به نوعی از فعالیت روابط عمومی دارد که فعالیت های آن در چارچوب سازمان بروکراتیک نیست و هر یک از ماموریت های آن توسط بخش خصوصی یا اشخاص منفرد در خارج از سازمان انجام می شود.
● جایگاه روابط عمومی در سایر بخشها :
▪ جایگاه روابط عمومی در جامعه اطلاعاتی
جامعه اطلاعاتی یک جامعه پست مدرن است که بر تولید اطلاعات متکی است. مشخصه عصر مدرن صنعت و تولیدات صنعتی بود، اما در زمانه پست مدرن این مشخصه، اطلاعات است. گرانبهاترین کالا در جامعه اطلاعاتی، اطلاعات است. در جامعه اطلاعاتی این فکر است که دارای ارزش است و در چنین جامعهای با فکرسالارها سر و کار داریم. نیروی کار این جامعه کارگزاران اطلاعاتی هستند.جامعه اطلاعاتی از سه گروه: اطلاعسازها، اطلاعپردازها و اطلاعخواهها تشکیل شده است. مهمترین نقش روابط عمومی در جامعه اطلاعاتی مدیریت اطلاعات است. یکی از پیامدهای انقلاب اطلاعات، انفجار اطلاعات است. تولید حجم زیادی از اطلاعات که دستهبندی و نحوه استفاده از آن امر بسیار دشواری است. در این هجمه سنگین اطلاعاتی روابط عمومی نقش بسیار مهمی را ایفا میکند. مدیریت اطلاعات در تولید، انعکاس و همچنین گردآوری اطلاعات و بهرهگیری از آن در اقیانوس اطلاعاتی وظیفه روابط عمومی است. یکی از مهمترین ویژگیهای جوامع پیشرفته و به اصطلاح شمال، در راستای توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی توجه روزافزون به مدیریت اطلاعات است. روابط عمومی بخشی از اعمال مدیریت است و جایگاه خاص روابط عمومی نیز در رده کارهای مدیریتی قرار دارد . همانگونه که مدیر یک مؤسسه برای اداره امور سازمان نیاز به ساماندهی ، تامین نیروی انسانی ، هدایت و نظارت امور ، هماهنگی و برنامه ریزی دارد باید کوشش کند تا بر ذهن مردم نیز تاثیر گذارد و نظرات مثبت مردم را درباره مؤسسه خود حفظ کند و از این راه منفعت مادی و معنوی برای سازمان به دست آورد .نکته مهم این است که کار روابط عمومی خدمت به مدیریت است نه مدیر برای آنکه محور اساسی کار روابط عمومی کسب منافع برای کل سازمان است نه برای شخصی که در رأس حرم سازمانی قرار گرفته است . بنابراین باید به روابطعمومی و کارکردهای آن ، بهتر و منطقی تر نگاه کرد. در این صورت است که روابطعمومی میتواند در فراز و نشیبهای سازمانی سربلند و سرافراز شود.
▪ روابط عمومی و جایگاه آن دراسلام ضرورت و اهمیت روابط عمومی
قرن حاضر را علاوه بر قرن تسخیر فضا ، اتم ، کامپیوتر، لیزر و غیره نامیده اند اما به عنوان شاخص تفاسیر بعنوان عصر ارتباطات هم نامگذاری گردیده است که شبیه دهکده جهانی می ماند که در این حلقه ارتباطات انسانها بهم نزدیک و افکار و اعمال انسانها و جمعیت ها دیگر از دید و نظر یکدیگر پنهان نیست .در قرآن کریم سوره مبارکه آل عمران آیه شریفه ۲۰۰ ( یا ایها الذین آمنوا صبرو و صابرو و رابطو واتقوالله لعلکم تفلحون ) در این آیه شریفه ضمن دعوت امت به برقراری رابطه اجتماعی داشتن شکیبایی و در پیش گرفتن تقوای الهی را برای رسیدن به رستگاری و فلاح مورد تأکید قرار داده است نکته جالب قرآن موضوعی که امروزه به عنوان اخلاق در روابط عمومی به شکلی بسیار ناقص در مجامع روابط عمومی مطرح است دراین آیه شریفه با زیبایی هر چه تمامتر بیان و اشاره می شود .
اینجاست که اهمیت نقش روابط عمومی نمایان می گردد نقشی که مبتنی برداشتن حجاب غربت و بیگانگی و افشاندن عطر خوش آشنایی است و روابط عمومی می توانند پل ارتباط بین افراد جامعه و سازمان ها باشند البته پل هایی که اگر مستحکم نباشند یقیناً از بهره ذهنی لازم و کارآیی لازم رانخواهد داشت.
● جایگاه روابط عمومی در میان سازمان ها
دنیای امروز دنیای ارتباطات است . در هر ثانیه میلیون ها واحد اطلاعاتی در سطح جهان رد و بدل می شود. از زمانی که تحولات زندگی بشر سرعت گرفت ، نیاز به اطلاعات و ارتباطات هر روز افزایش یافت و امروزه داشتن اطلاعات دقیق و به روز از نان شب هم برای مردم مهمتر است و هر که بیشتر بداند ، موفق تر است . ( دانایی = توانایی )
در سازمان های دولتی داشتن اطلاعات موثق ، دقیق و به موقع با توجه به هدف و ساختار ، بزرگ ترین سرمایه یک سازمان است و حیات یک سازمان به داشتن یک ارتباط دو سویه درون و برون سازمانی و انجام تبلیغات و کسب اطلاعات به روز و مفید بستگی دارد و این جاست که لزوم وجود روابط عمومی واقعی در ایستگاههای روابط عمومی نمایان می شود.در دنیای امروز که مرزهای ارتباطات شکسته شده و انسان به دنبال کشف راهکارهای مطلوب زیستن و نگرش جامعه مدار است، آموزه های علمی ما را به کنکاش و توجه درباره وضعیت چگونگی تعامل و برخورد کردن رهنمون می سازد. بی شک یک سازمان و یا یک اداره نمی تواند خود را جزیره ای بی ارتباط فرض نماید و از تکنولوژی و آورده های آن بی نیاز و با آن بیگانه باشد. روابط عمومی باید بر محور تفکر مداری، مشارکت مداری و اطلاع مداری باشد تا بتواند در راستای کمک به اثربخشی سازمان موثر باشد و با نواندیشی و نوگرایی، ابتکار و خلاقیت مستمر عجین شود و خود را با تحولات و پاسخگویی مرتب به افکار عمومی منطبق و هماهنگ سازد. با توصیف چنین روابط عمومی ای، صد البته باید مدیرش متملق و چاپلوس مافوقش نباشد و جاده صاف کن وی نگردد؛ و امید آنکه این گونه مدیران که با رانت و فامیل سالاری یا باندبازی و یا… بدین جایگاه رسیده اند به زیر کشیده شوند!!
● نیاز و ضرورت اجتماع به روابط عمومی
امروزه از دانش و هنر روابط عمومی به عنوان یک نهاد شبه مدنی در جهت تسهیل ارتباطات دو طرفه بین دولت و آحاد مردم یاد می شود و با پیچیده تر شدن نظام اجتماعی بر ضرورت، گسترش و توسعه این علم و حرفه جدید بیش از پیش اتفاق نظر حاصل می آید تا آنجا که امروز کمتر نهادی یا سازمانی خود را بی نیاز از تشکیلات روابط عمومی می بیند.
● رسانه ها و روابط عمومی ها
عدم اعتماد متقابل میان رسانه ها (بویژه مطبوعات) با روابط عمومی ها یک مشکل و بیماری تاریخی است که از عوارض بیماری کلی ساختار سیاسی – اجتماعی جامعه است. این ارتباط بویژه میان روابط عمومی ها و خبرنگاران مطبوعات دارای چالش های بیشتری است زیرا روزنامه ها نگاه انتقادی بیشتری به عملکرد سازمان و دستگاه ها و قوای حکومتی دارند. از دیرباز و از زمانی که رسانه ها و روابط عمومی ها، هویت مستقل و حرفه ای خود را پیدا کرده اند، بحث ارتباط روابط عمومی با رسانه ها و متقابلارسانه ها با روابط عمومی ها با چالش های خاص خود همراه بوده است.رسانه ها معمولاروابط عمومی ها را پنهانکار معرفی می کنند و اعتقاد دارند آنها اخبار مورد نیاز رسانه ها را باتوجه به مصلحت ها و مقتضیات سازمانی خود پنهان می کنند و روابط عمومی ها نیز بر این باورند که رسانه ها اخبار آنها را آن گونه که باید منتشر نمی کنند و در مقابل انتشار اخبار و اطلاعات مربوطه به رسانه ها چشمداشت برخورداری از امتیازات مادی و معنوی در اختیار آن سازمان را دارند. این قلم اعتقاد راسخ دارد این عدم اعتماد اجتماعی و حرفه ای و معضل ارتباطی میان این دونهاد جهت ده و افکار ساز ناشی از توسعه نیافتگی کشورماست و لذا نگارنده معتقد است مشکل مطرح شده تنها از طریق بسط دموکراسی در جامعه و پاسخگو شدن نهادهای قدرت و ساختار سیاسی – اجتماعی، حل خواهد شد همان طور که رشد و توسعه رسانه ها و مطبوعات نیز از همین طریق میسر می شود.روابط عمومی ها و رسانه ها، دو بال مهم اطلاع رسانی به جامعه هستندکه می توانند با کمک یکدیگر به گردش آزاد اطلاعات و کسب وجهه سازمان و اعتماد مردم یاری رسانند. روابط عمومی ها باید برای ارتباط دائمی و علمی با رسانه ها همیشه پیشقدم باشند، تا بتوانند از پتانسیل های موجود در عرصه رسانه ها بهره های بیشتری ببرند و فقط به برگزاری و تشکیل جلسه های مطبوعاتی و ارتباطی خبری اکتفا نکنند. تحقق این مهم یعنی استفاده بهتر و بیشتر از توان رسانه ها منوط به ایجاد و تعامل منطقی وعملی با رسانه هاست که سهم روابط عمومی ها و تلاش برای ایجاد این ارتباط بسیار بالاست. آنها هستند که باید برای ایجاد ارتباط به سراغ رسانه ها بروند، برداشتن دیوار بین آن دو برای دستیابی به توسعه پایدار لازم و ضروری است.
● روابط عمومی بین المللی
شاید در کشور با اداراتی که نام “روابط عمومی و امور بین الملل” برای خود برگزیده اند مواجه شده اید. روابط عمومی بین المللی یکی از وظایف سازمانهای بین المللی به شمار می رود. بطور مثال دفتر اطلاعات سازمان ملل متحد که مقر آن در نیویرک است، روابط عمومی را از راه روابط خارجی، مطبوعاتی، انتشارات، روش های سمعی و بصری و بیانیه های مطبوعاتی در چارچوب تلاش برای تفاهم بهتر سازمان ملل، اجرا می کنند. یا در اروپا، از روابط عمومی به عنوان وسیله ای برای تقویت وحدت اروپا و تلاش برای ازایش تفاهم بین ملل اروپایی استفاده شد. اما روابط عمومی در آمریکا چیزی فراتر از روابط عمومی در سایر کشورهاست. به عنوان نمونه تحقق اهداف سیاسی خارجی آمریکا، یا مثبت جلوه دادن اقدامات دخالت جویانه آمریکا در سایر کشورها و همچنین گزارشی از تغییر و تحولات سایر مناطق هدف و راه های مقابله با آن از وظایفی است که برنامه ریزی آن به بنگاه های روابط عمومی آمریکا سپرده شده و از طریق شورای امنیت ملی گزارش های آن به رییس جمهور آمریکا ارایه می شود. از سال ها پیش نقش روابط عمومی بین المللی پررنگ شد. در ایتالیا انجمن دگرگون سازی روابط عمومی در سال ۱۹۵۴ تاسیس شد تا تغییرات اساسی در کارهای روابط عمومی انجام پذیرد. این انجمن بعدها به FERPI یا اتحادیه روابط عمومی های ایتالیا (the Italian Federation of Public Relations) تغییرنام یافت. در بلژیک، انجمن روابط عمومی در سال ۱۹۵۳ با هدف توسعه و تقویت نقش روابط عمومی تاسیس شد.
● کنفدراسیون متخصصان روابط عمومی اروپا (European Public Relations Confederation (CERP
در سال ۱۹۵۹ با مشارکت کشورهای بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا و هلند به منظور ایجاد ارتباط، تبادل نظر و همکاریهای متقابل بین المللی میان انجمن های روابط عمومی اروپا و اعضای آن در سراسر جهان تاسیس شد.
● پیوند تبلیغات و روابط عمومی با یکدیگر
مقوله تبلیغات، مقوله ای است که به لحاظ لفظ با آن آشنایی داریم، سخنی هم هست که می گوید: تبلیغات سلاح خیلی برنده ای است و هرکس مجهز به این سلاح باشد قطعا در صحنه توفیق بیشتری خواهد داشت. به طور کلی می توان گفت: تبلیغات ابزاری است که روابط عمومی ها از آن بهره می گیرند و برای استفاده و بهره مندی از آن باید این ابزار را بشناسند و طریقه استفاده آن را بدانند. روابط عمومی مدون و برنامه ریزی شده یکی از ابزارهای قوی مدیریت افکار است، روابط عمومی به عنوان اصلی ترین حلقه ارتباط بین مدیران و کارکنان، مسئولیت خطیری در فرآیند دسترسی مدیران و افکار جمعی کارکنان دارند.
بدون شک روابط عمومی به عنوان یک «فن» و «هنر» نقش بسزایی در برقراری و تسهیل ارتباط دوسویه بین مدیران سازمان و کارکنان دارد، به طوری که امروزه کمتر سازمانی را می توان یافت که خود را بی نیاز از روابط عمومی بداند و در عین حال موفقیت های چشمگیری را در زمینه های مورد نظر و تحقق اهداف از پیش تعیین شده به دست آورده باشد.
اگر در رأس این حوزه مدیری لایق، متین و کارآمد وجود داشته باشد، می تواند با به کار گماری کارگزارانی با مهارت در این موضوعات منشأ اثر در جهت تحقق اهداف سازمانی باشند.
● مهمترین اصول یک روابط عمومی پیشرو و آرمانی :
اصول مهم روابط عمومی را می توان سعی در رسیدن به تفاهم با مخاطب ، تأکید بر اطلاع یابی در کنار اطلاع رسانی ، مخاطب گرایی ، عمل به اصول اخلاقی ، انتخاب الگوی ارتباطی دوسویه ، تأثیرپذیری از افکار عمومی در کنار تأثیرگذاری بر آن ، تأکید بر رسیدن به تفاهم از طریق گفتگو ، وجود موازنه بین منبع و مخاطب در فرایند ارتباط و مشارکت گرایی ذکر کرد .
۱) اصل مخاطب مداری
۲) اصل مشارکت گرایی
۳) اصل اطلاع رسانی و اطلاع یابی
۴) اخلاق
۵) گفتگو
۶) اصل تفاهم
۷) اصل موازنه قدرت بین منبع و مخاطب
● ویژگی مدیریت استراتژیک روابط عمومی پویا :
۱) انسان محور هر حرکت و تحول
۲) ارتباطات گسترده و همه جانبه
۳) شکل گیری سازمان های مجازی
۴) توجه ویژه به منابع انسانی در سازمان ها و استفاده بهینه از آن
۵) ضرورت افزایش دانش کارکنان
۶) توجه به اقتصادهای فرا ملی و حرکت به سوی خصوصی سازی و جهانی شدن
۷) ساختارهای سازمانی تازه
۸) افزایش گستره همگانی
۹) جهان کوچک با رسانه های جمعی انبوه
● چرا روابط عمومی جایگاهی ندارد ؟
به اعتقاد علمای علم ارتباط ، برآورده کردن انتظارات کارکنان و مشتریان ، در نظر گرفتن شرایط بازار و رقبا ، روان کردن مسیر جریان اطلاعات در درون و بیرون سازمان ، حضور و مشارکت در برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت سازمان ، کسب اطلاعات ، پردازش آن ، تفسیر و تلخیص و در اختیار گذاشتن آن در سطوح مدیران برای اطلاح برنامه های در جریان و دهها موردیکه به نوعی مستقیما با سازمان و مخاطبان آن ارتباط دارد ، بسیار مهم تر از کسب نظر رضایت مدیران ارشد سازمان است . گفته می شود روابط عمومی ها حلقه واسط بین دولت و مردم بوده و یکی از ابزارهای مهم اطلاع رسانی به جامعه و اطلاع یابی از نظر دیدگاه مردم و انعکاس آن به دولت مردان بشمار می روند . به عبارت دیگر روابط عمومی ها با عملکرد خوب و اثر گذار خود می توانند بازیگر نقش خطیر و حساس ایجاد ارتباط فعال و اثر بخش بین کارگزاران حکومتی و مردم باشند و فاصله ها را کاهش دهند و زمینه ایجاد تفاهم و هم اندیشی بین مسئولان و مردم را فراهم سازند و تصمیم گیریها را به سمت منافع عمومی سوق دهند و نهایتا زمینه تحقق یک جامعه دموکراتیک فراهم شود . این نقش روابط عمومی ، یک نقش کلی در جامعه است که در اجرا وظیفه خطیر سیاست گذاری ، برنامه ریزی و عملکردی و دست یابی به هدفها و ارزیابی میزان توفیق یا عدم توفیق آن را بدنبال دارد . دست یابی به چنان نقشی ، سازمان متشکلی را طلب می کند تا بدرستی جایگاه روابط عمومی را تشخیص داده و از آن حمایت کند .این حمایت در قالب اعتماد می تواند کارساز تر شود . چرا که در سایه اعتماد مدیران سطح بالا ، اقتدار روابط عمومی تثبیت میشود . حمایت های دیگر نظیر حمایت مادی و انسانی نیز در سایه اعتماد و اقتدار حاصل می شود .زمانیکه بحث اقتدار در سازمان مطرح می شود ، مشکل عمده ای در ساختار سازمانی ایجاد میگردد. چرا که مدیران رده بالا و برخی از مدیران هم سطح ، موضع خود را در مقایسه با جایگاه روابط عمومی در سازمان ، ضعیف تر ارزیابی می کنند و غافل از آنند که دست آوردهای روابط عمومی که حاصل زحمات زیاد مجموعه کارکنان آن واحد است ، در جهت اقتدار کلی سازمانی است و اساسا روابط عمومی به لحاظ ساختاری و فلسفه فکری خود نمی تواند فردی عمل نموده و بدنبال منافع غیر سازمانی باشد . طبیعی است عملکرد مدیر روابط عمومی پس از گذشت مدتی که صرف شناخت ساختار و ظرفیت سازمانی و افراد درون و برون سازمانی میشود ، نه تنها نمی تواند روال گذشته سازمان را هدایت کند ، بلکه به رویکرد های دیگری گرایش پیدا می کند که عوام این تغییرات را ناشی از تحول تلقی می کنند . این انحراف ، در سایه خواستهای مدیران ، نداشتن تخصص فردی ، نداشتن تجربه و آگاهی در زمینه های روابط عمومی ، بیشتر از همه مصلحت اندیشی ، بروز نموده و عملا اینگونه مدیران منابع ، اعم از مادی و انسانی را به هدر می دهند . علاوه بر هدر رفتن منابع و انرژی های انسانی و عدم دست یابی به اهداف سازمانی ، طرز تلقی و تعاریف روابط عمومی در اذهان سطوح مدیران را نیز تحت تاثیر قرار داده و آنها را به مرور با عملیات غیر علمی و غیر حرفه ای در زمینه روابط عمومی بتدریج اجتماعی می کنند . بطوریکه تلقی آنان از یک روابط عمومی ، برآورده شدن خواسته های مدیران و اطاعت از دستوراتشان است که گاهی تا حد یک منشی گری یا اداره کننده دفتر یک مدیر ، این جایگاه سقوط می کند .به کلام ساده می توان گفت یکی از دلایل عدم شناخت افراد جامعه ، در سطوح عام و حتی کارکنان و مدیران و متأسفانه در برخی موارد مدیران ارشد سازمانها ، از جایگاه روابط عمومی ، حاصل عملکرد ناکارآمد مدیران روابط عمومی در گذشته بوده است که بعلت نداشتن تخصص و آگاهی به سمت و سوی مختلف خدماتی گرایش پیدا کرده اند و نهایتاً سازمان را نیز از داشتن یک روابط عمومی که می توانست بسیار ثمر بخش باشد محروم ساخته اند.
● چالشهای روابط عمومی در ایران :
براساس نظریه کارشناسان این علوم ،چالشهای روابط عمومی در ایران را می توان در دو بخش اصلی ( تشکیلات ، اعتبارات ، آموزش ، نحوه عمل ، نیروی انسانی و وجود نگرش های منفی ) و فرعی ( نداشتن متولی مشخص ، نبود تشکل های حرفه ای کافی و نبود قانون مندی مسئولیت های استراتژیک و حرفه ای روابط عمومی) تقسیم کرد. دستیابی تشکیلاتی را میتوان به عنوان نخستین چالش روابط عمومی در سازمان دانست. منظور از دستیابی تشکیلاتی ، نبود پویایی در طراحی تشکیلاتی است . نمودارهای تشکیـلاتی در تاریخ روابط عمومی ایران حاکی از نبود تفکر و تلاش در ایجاد بـخش هایی در تشکیلات روابط عمومی است که متناسب با تحولات اجتماعی ایران باشد . به رغم این که در کشور گرایش زیادی برای حرکـت به سمت ” جامعه مدنی ” و توانمندی و قابلیتهای روابط عمومی وجود دارد ، تا کنون کمتر روابط عمومی توانسته است از این وضع برای تسریع روند جریان توسعه خود استفاده کند .چالش دوم روابط عمومی ، وابستگی صرف روابط عمومی به مدیریت سازمان است . این وابستگی کامل گاه ” خطر مدیریت مداری ” را در روابط عمومی یک سازمان افزایش می دهد . چالش سازمانی سوم ” آمیختگی تشکیلاتی ” روابط عمومی با سایربخشهای تشکیلاتی سازمان چون اطلاعات ، انتشارات ، امور بین الملل و حوزه ریاست است . چالش دیگر روابط عمومی ، چالش حرفه ای بودن کارکنان و کارشناسان آن است . متأسفانه تعداد نیروها ی متخصص و کارشناس در روابط عمومی بسیار اندک است . به طوری که این نیروها چه به لحاظ تعداد و چه به لحاظ تخصص ، جوابگوی نیاز دستگاه ها نیستند . در طراحی ساختار سازمانی روابط عمومی در هر سازمان باید ویژگی های خاص آن سازمان را لحاظ کرد . نحوه طراحی تشکیلات روابط عمومی در ایران بیانگر ناهمگونی در عنوانهای شغلی ، واحدهای سازمانی و نحوه نگرش به فعالیتهای روابط عمومی است . برای این منظور تدوین الگوی مشخص و ایده آل برای واحدهای روابط عمومی در سازمان ضروری است .یکی از مشکلات اساسی روابط عمومی روزمرگی و درگیری با کارهای عادی و جاری است . این امر باعث می شود روابط عمومی از برنامه ریزی های کلان و استراتژیک غافل شود .متاسفانه اکثر روابط عمومی ها با کمـبود کارشناس متخصص درعلـوم ارتباطـات مواجه هستند .مشکل دیگرناآگاهی مدیران ارشد سازمانها از نقش و مؤثر روابط عمومی در اقناع و جلب مشارکت مردم است که این امر مستلزم آموزشهای لازم جهت تغییر نگرش مدیران ارشد است . دلیل اینکه روابط عمومی در کشورمان جایگاه واقعی خود را ندارد آنست که مدیران نگرش مثبتی به نقش مدیریتی روابط عمومی ندارند و آن را واحد زائد و مزاحم تلقی میکنند . روابط عمومی کانال ارتباطی سازمان و مخاطبان و انتقال دهنده نظرات ، پیشنهادات و انتقادات مخاطبان به سازمان است .
در نحوه فعالیت روابط عمومی آسیب های وجود دارد که موجب ناکارآمدی روابط عمومی می شود .مهمترین این آسیب ها عبارتند از :
۱) جابه جا شدن وظایف
۲) گسترش یافتن وظایف
۳) ناهمگون بودن وظایف
۴) پیش بینی شدن وظایف
۵) موازی بودن وظایف
به همین دلیل پیشنهاد می شود برای رفع این آسیب ها و کاستی ها ، ساختار سازمانی مناسب برای روابط عمومی طرح ریزی شود .
● راهکارها ی مناسب برای حل این چالشها:
به نظر می رسد یکی از ضعفهای روابط عمومی در کشورمان فقدان همگامی استعدادذاتی و مدارج تحصیلی است. همچنین مدیران روابط عمومی باید به دو علم ارتباطات و مدیریت آشنایی کامل داشته باشند. بیشتر مدیران روابط عمومی فاقد نگرش تفکرمدارانه به روابط عمومی هستند . داشتن توانمندی و استعداد ذاتی برای یک مدیر از ویژگیهای مهم است.هر کس که تحصیلات ارتباطی را گذرانده، متخصص روابط عمومی نخواهد بود؛ زیرا گذراندن تحصیلات به هیچوجه نشاندهنده تخصص در این حوزه نیست. مدیران ارشد، باید شناخت دقیقی از حوزه های روابط عمومی داشته باشند . روابط عمومی ترکیبی از فن و هنر و برقراری ارتباط صحیح با مردم است. متاسفانه بحث انتخاب مدیر روابط عمومی در حال حاضر بیشتر روابطی شده است، در حالیکه یک مدیر موفق روابط عمومی، باید فرهنگ عمومی کشور را به خوبی بشناسد و از طرفی با علم روانشناسی و روانشناختی نیز تا حدی آشنایی داشته باشد. سایرمشخصه های یک مدیر روابط عمومی خوب و کارآمد صاحبنظر بودن او در امور فرهنگ اجتماعی؛ بهره مندی چگونگی استفاده از مشاوران نیروهای کارشناس بیرون از سازمان ؛ تسلط بر فعالیتها ؛ ساز و کار وتصمیمات سازمان متبوع و … است. اگر برای روابط عمومی وظایفی چون اطلاع رسانی، فرهنگ سازی، شکل دهی به افکار عمومی و ارتقای سطح آگاهی های عمومی قایل باشیم؛ وظیفه پاسخگویی به افکار عمومی؛ یکی از مهم ترین وظایف این واحد سازمانی است؛ به طوری که پاسخگویی دربرگیرنده و نتیجه تمامی تلاش های صورت گرفته روابط عمومی است. افکار عمومی بزرگ ترین قدرت نامریی است که جریان های اجتماعی و فرهنگی را به وجود می آورد و این جریان ها قوی تر از هر سیاستی؛ عمل می کند. به همین دلیل قبل از اجرای هر سیاستی؛ ابتدا باید زمینه پاسخگویی به افکار عمومی را فراهم کرد. روابط عمومی با ارتقا جایگاه پاسخگویی سازمان ها؛ به عنصری موثر در جهت شفاف کردن روابط اجتماعی؛ جلب اعتماد باورهای عمومی؛ درستگویی ، درستکاری ؛ روانی حرکت و چرخش اطلاعات تبدیل می شود. بابرداشتن دیوارهای میان روابط عمومی ها؛رسانه هاومردم ونیزباشفاف سازی سازمان ها؛ سیاست دو سویه شدن ارتباط تحقق می یابد. کارشناسان بر این عقیده اند که با وجود اهمیت روابط عمومیها و نقش موثری که مدیران این حوزه در سازمانها و وزارتخانه های مختلف برعهده دارند، متاسفانه در کشور نگاه تخصصی و برنامه ای به موضوع روابط عمومی وجود ندارد و شاهدیم که اکثر روابط عمومیها با پرداختن به کارهای زودبازده، به برنامه های درازمدت اهمیت نداده و سرمایه گذاری لازم راانجام نمیدهند.
● پیشنهاد های لازم برای توانمندی روابط عمومی ها:
۱) توجه جدی به افکار همه کارکنان در ایجاد حرکت، اصلاح و جریان سازی سالم بدون در نظر گرفتن امیال و رویکردهای سیاسی مخرب که متأسفانه یکی از معضلات روابط عمومی هاست.
۲) ارائه مشاوره های مؤثر به مدیران ارشد سازمان که این در صورتی محقق خواهد می شود که مدیر روابط عمومی بهره ای از علوم مشاوره ای، روانشناسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی، مردم شناسی و … داشته باشد؛ که این موضوع خلأ بزرگی در بسیاری از مدیران روابط عمومی های فعلی است.
۳) دفاع از جایگاه روابط عمومی در مقابل دخالت های غیرمسئولانه واحدها و افراد.
۴) حفاظت از حریم سازمان در مقابل جوسازی ها، خلاف گویی ها، دروغ پردازی ها، تهدیدها و … این در حالی محقق می شود که مدیر روابط عمومی خود مبرا از این مسائل باشد.
۵) خروج روابط عمومی از موضع انفعالی به موضع فعال
۶) تغییر فرهنگ سازمانی غلط، به این نکته باید توجه کرد، کارگزار روابط عمومی موقعی در جهت تغییر فرهنگ سازمانی می تواند حرکت کند که با مقوله فرهنگ آشنایی داشته و دیگر این که با علم رفتار سازمانی مأنوس باشد.
۷) ایجاد حسن رابطه بین کارکنان، مشاوران و مدیران سازمان.
۸)کمک در جذب استعدادهای درخشان کارکنان یا به عبارتی ایجاد بستری مناسب در جهت بالندگی اندیشه کارکنان.
۹) تقویت ارزش ها و ویژگی های مطلوب انسانی.
۱۰) معرفی الگوهای آموزشی مناسب درون سازمانی و برون سازمانی.
۱۱) سازماندهی خبری سازمان (تلاش برای اطلاع یابی و اطلاع رسانی به موقع با روش ها و ابزارهای ارتباطی.)
۱۲) تدوین نظام ارتباطی منسجم و تبلیغی شفاف و روشن.
۱۳) تغییر نگرش مسئولان نسبت به نقش روابط عمومی و جایگاه و اهمیت آن.
۱۴) جهت گیری و جهت دهی سازمان به سوی کارمند محوری.
۱۵) همکاری فعال و مستمر با مطبوعات و رسانه ها.
۱۶) تأکید هماهنگ بر بهبود روابط درون سازمانی و برون سازمانی.
۱۷) تنظیم برنامه مدون و سالیانه برای عمل به شعائر و برگزاری مراسم مذهبی و غیره…
۱۸)- انعکاس انتقادات و اخبار به صورت شفاف و عدم ممیزی نمودن آن به مسئولان و دریافت بازخورد آن جهت ارائه به کارکنان.
۱۹)برگزاری جلسات داخلی بین کارکنان و مدیران به صورت ماهیانه یا فصلی.
۲۰) تهیه مقاله های علمی در حوزه فعالیت های سازمان و نشر آن در رسانه های گروهی.
۲۱) معرفی مطلوب مقالات و تحقیقات کارکنان در سطح سازمان.
۲۲) انعکاس تجربه های موفق کارکنان سازمان.
۲۳) چاپ بروشور پیام های آموزشی، پژوهشی و دیگر فراورده های سازمانی.
۲۴) تهیه فیلم برای معرفی سازمان.
۲۵) ایجاد برنامه نظامند همدردی با خانواده های سازمان
۲۶) تهیه و تنظیم منشور اخلاقی روابط عمومی سازمان.
۱۷) وجود مراکز آموزشی با محیط عملی و کاربردی روابط عمومی
۲۸) ارایه آموزش کوتاه مدت به طور مستمر برای کارکنان روابط عمومی ها صورت گیرد
۲۹) نهادهای حرفه ای و تخصصی اثر گذار بر حوزه روابط عمومی ایجاد شود
۳۰) مدیریت سازمان ها از روابط عمومی حمایت کند
۳۱) نشریات تخصصی متعددی در حوزه روابط عمومی منتشر شود
۳۲) کارهای زاید و موازی از وظایف روابط عمومی حذف شود
۳۳) وظایف روابط عمومی تخصصی شود .
با امید به روزی که شاهد ارتقاء جایگاه روابط عمومی در کشوربه عنوان مهمترین بخش شناسایی ، پیش بینی مسائل و شکل بخشیدن به رویدادها و آینده باشیم .اگر مدیران سازمانی می خواهند هنر مردم داری را تحقق بخشند، لازمه آن به کارگیری مدیران روابط عمومی کاردان، متخصص، بااخلاق و هنرمند در برقراری ارتباط با مخاطبان است.
سخن آخربه هر حال جوامع امروزی اینک در حال گذار به جامعه اطلاعاتی آینده هستند، جامعه ای که در فناوری های اطلاعات و ارتباطات تمامی ابعاد زندگی انسان ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. جامعه ما نیز ناگزیر از این روند خواهد بود و خواه ناخواه به این سمت و سو کشیده خواهد شد. در همین راستا دولت و مسئولان نظام ضمن آنکه باید دغدغه های رهبری معظم انقلاب را درخصوص روابط عمومی های دستگاه خود جدی تلقی نمایند، چاره ای باقی نمی ماند که با اندیشیدن و تدابیر لازم، تلاش مضاعف نمایند تا با لحاظ کردن تغییرات ضروری، روابط عمومی های سنتی را به سوی روابط عمومی های دیجیتال سوق داده و آماده سازند و این امر مهم محقق نخواهد شد مگر با ایفای نقش مدیران که فناوری جدید را درک کنند و آگاهی مناسب از آن داشته باشند.