قربانعلی تنگ شیر- مدرس دانشگاه – لازمه زندگی اجتماعی، برقراری و حفظ ارتباط با دیگران این است که تمام نیازهای انسان، اعم از مادی و معنوی، برای ادامه حیات و بقای نسل امنیت، تامین معاش، آسایش زندگی، رفاه اقتصادی، افزایش آگاهی، رفاه اجتماعی، بالا بردن سطح زندگی و برخورداری از دستاوردهای ناشی از کار، تخصص و پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی دیگران، به وسیله اشخاص دیگر، اعم از اشخاص طبیعی و حقوقی تامین و برطرف می شود .
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- یکی از تعاریفی که در مورد انسان به کرات گفته می شود، این است که انسان مخلوقی است ناطق و اجتماعی، لازمه ی زندگی اجتماعی، برقراری و حفظ ارتباط با دیگران این است که تمام نیازهای انسان، اعم از مادی و معنوی، برای ادامه حیات و بقای نسل امنیت، تامین معاش، آسایش زندگی، رفاه اقتصادی، افزایش آگاهی، رفاه اجتماعی، بالا بردن سطح زندگی و برخورداری از دستاوردهای ناشی از کار، تخصص و پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی دیگران، به وسیله اشخاص دیگر، اعم از اشخاص طبیعی و حقوقی تامین و برطرف می شود .
هر قدر دامنه و گستره ی زندگی اجتماعی وسیعتر می شود. ارتباطات متنوع تر و پیچیده تر می شود به هر حال برای رفع نیازهای اقتصادی روزمره زندگی در تمام طول عمر با دیگران ارتباطات نقش اساسی را به عهده دارد.
آشنایی و نهایتا تسلط به اصول ارتباطات و فنون آن انسان ها را به این توان و سلاح مجهز می کند که در جریان ارتباطات با دیگران از پایین ترین سطح یعنی زندگی خانوادگی تا بالاترین حد یعنی زندگی جهانی، را شامل می گردد. در چند دهه گذشته، به تبع گستردگی و تنوع ارتباطات خارجی و جهانی شدن امور به ویژه در چند سال اخیر، روابط خارجی و بین الملل کشور عزیزمان ایران، دامنه بسیار وسیعی پیدا کرده است.
از جمله این گوناگونی روابط خارجی و بین المللی، روابط اقتصادی صنعتی و بازرگانی کشور ما با سایر کشورها و اتحادیه های منطقه ای و جهانی است و این روند فرآیند به سرعت ادامه داشته و خواهد داشت.
لزوم برقراری حفظ و تداوم این ارتباطات خارجی، تعداد زیادی از ایرانیان را در مقام ها و مشاغل مختلف پشت میز مذاکرده با خارجیان کشاینده است همه روزه در داخل و خارج از کشور و در اقصی نقاط جهان هزاران میز مذاکره ارتباطی برقرار است که ایرانیان به عنوان یکی از طرف های مذاکره حضور دارند و با طرف های خارجی در مورد روابط سیاسی، اقتصادی، صنعتی و بازرگانی یا سایر روابط در حال مذاکره هستند و گاهی به نمایندگی از طرف سازمان ها یعنی شرکت ها، موسسات، نهادها، بنیادها، بانک ها و غیره که انجام مذاکرات را به آنها محول کرده اند مشغول مذاکره هستند.
این حقایق ما را وادار به تامل می کند. تامل در اینکه آیا همه ی ایرانی هایی که از جانب خود یا نمایندگی از طرف سازمان های ایرانی با طرف یا طرف های خارجی مذاکره می کنند مسلط یا حداقل آشنا به اصول و فنون ارتباطات و مذاکره، به خصوص مذاکرات خارجی هستند یا خیر؟
چرا این تامل مطرح است. زیرا در جریان تمام این روابط گسترده و پیچیده، حتی در حد روابط شخصی و روابط داخلی با دیگران، فقط صرف داشتن حق و محق بودن کافی نیست. بلکه خوب و اصولی ارتباط برقرار کردن درباره حق خود و به کرسی نشاندن حق روی میز مذاکره، عامل اساسی در رسیدن به هدف است. باید بهای لازم و شایسته ای به آموزش اصول و فنون ارتباطات به خصوص مذاکره و نوع خارجی آن داده شود.
نمونه بارز و مهم آن مذاکرات آقای ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با ۱+۵ بوده که از توان هر کسی به عمل نمی آید. چون با رد و بدل کردن حتی یک کلمه می تواند سرنوشت یک کشور تغییر یابد. بنابراین دانستن اصول ارتباطات بین المللی و عرف های آن و تسلط بر مذاکره با انواع تروکاژ هایی که از طرف مقابل ارائه می شود می توان به اهمیت و ارزش های واقعی ارتباطات در زندگی انسان ها به خصوص بعد اقتصادی آن توجه ویژه کرد. زیرا از دیرباز خرید و فروش علاوه بر ماهیتی مبادله ای و معامله ای، ماهیتی ارتباطی و اطلاعاتی نیز داشته به طوری که با مرور زمان اهمیت این بخش بسیار بیشتر نیز شده است.
امروزه شرکت ها و سازمان هایی پدید آمده اند که با ارتباطات و استفاده از اطلاعات مشتری تصمیم سازی می کنند و یا حتی از این راه درآمدزایی دارند شاید در عرصه جدید و در آینده ای نه چندان دور، دیگر تولید انبوه معنای خویش را از دست بدهد و سفارشی سازی و مشتری سالاری به حداقل امتیاز یک سازمان تبدیل شود. که این خود قدرت و توان هنر ارتباطات را به خوبی نمایانگر می کند زیرا اقتصاد بدون ارتباطات تصور ناپذیر است.
نائب رئیس انجمن متخصصان روابط عمومی