وبلاگ هایی که جوانمرگ شدند!

✍ سیدحسین قوامی

در سال های نه چندان دور، «وبلاگ» تنها رسانه شخصی و در اختیار کاربران بود. رسانه ای که برای اولین بار در جهان، در اختیار کاربران قرار گرفت تا بدون واسطه با طیف وسیعی از مخاطبان خود ارتباط داشته باشند، دریچه ای بدیع و شگفت انگیز رو به جهانی بدون حد و مرز…

یادم می آید در سال ۱۳۸۱ که اولین وبلاگ فارسی (پرشین بلاگ) ایجاد شد، با ایجاد صفحه ای جزو اولین کاربران آن شدم و ذوق زده بودم از اینکه می توانم طعم دهکده جهانی مارشال مک لوهان را بچشم.

در آن سالها که می توانستیم بدون دخالت هیچ روزنامه و مجله یا دبیر سرویس و سردبیری با طیف گسترده ای از مخاطبان ارتباط داشته باشیم، طی گفتگویی با خبرگزاری ایسنا، وبلاگ را مردمی ترین و مستقل ترین رسانه دنیا معرفی کردم و در مصاحبه دیگری آنرا نوعی تریبون آزاد دانستم.

با اینکه از آن سالها کمتر از دو دهه می گذرد، اما به لطف پیشرفت تکنولوژی و گسترش ارتباطات آنلاین، دهکده جهانی به شهری تبدیل شده است که دیگر وبلاگ نویسی پاسخگوی نیازهای ارتباطی شهروندان آن نیست. بنابراین با رونق شبکه های اجتماعی متعدد و پیام رسان های موبایلی گوناگون، دیگر کسی از وبلاگ هایی که مسن ترین آنها کمتر از ۲۰ سال سن دارد، سراغی نمی گیرد. برای همین شاید برای کسی هم مهم نباشد که به دنبال پاسخ این سئوال باشد که «چه بر سر وبلاگ ها آمد؟!»

نگارنده با مطالعه ساده ای روی جامعه آماری افرادی که در آن سالها از طریق وبلاگ با آنها در ارتباط بودم، به نتایج زیر رسیدم:

  • در سال ۱۳۸۵ که هنوز شبکه های اجتماعی شکل نگرفته بودند یا بسیار محدود بودند، حدود ۹۸ درصد وبلاگ ها فعال بودند.
  • در سال ۱۳۹۶، ۳۲ درصد (تقریبا یک سوم) وبلاگ ها حذف شده و دیگر وجود خارجی ندارند.
  • در این سال با رونق شبکه های اجتماعی و ارتباطات دوسویه و آنلاین، تنها ۸ درصد وبلاگ ها فعال بوده و حاوی حداقل یک نوشته هستند.
  • آمار وبلاگ های فعال در سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ به ترتیب عبارتند از: ۳۷، ۲۴، ۲۲، ۱۶ و ۸ درصد، که می توان تاثیر گسترش شبکه های اجتماعی را به وضوح مشاهده کرد.

آیا روزی خواهد رسید که شبکه های اجتماعی نیز به سرنوشت وبلاگ ها دچار شده و مقهور چیز دیگری شوند؟! آن چیز، چه می تواند باشد؟!